Railatlas van Rotterdam

4.6 HILLEGERSBERG en SCHIEBROEK

HILLEGERSBERG
De voormalige gemeente Hillegersberg werd in 1941 door de gemeente Rotterdam geannexeerd. Oorspronkelijk omvatte de gemeente Hillegersberg ook de huidige wijken Ommoord en een deel van Het Lage Land, alsmede het Liskwartier. Later werd het onderdeel van de deelgemeente Hillegersberg-Schiebroek. Hillegersberg ligt aan de noordkant van de gemeente Rotterdam in een water- en lommerrijk gebied, de Bergse Plassen (twee voormalige veenafgravingen). Aan de oostelijke kant wordt Hillegersberg begrensd door de rivier de Rotte. Het dorp bevat (sinds de toevoeging van nieuw-Hillegersberg) drie winkelcentra, die allen per tram bereikbaar zijn: het oorspronkelijke dorp zelf rond de oude kern van de Bergse Dorpsstraat, de Kleiweg plus omliggende winkels en het (kleinere) centrum aan de Van Beethovensingel nabij het trameindpunt Molenlaan. Hillegersberg-noord telt ruim 15.000 inwoners, Hillegersberg-zuid ruim 7500.
De oude dorpskern met de Hillegondakerk is nog goed herkenbaar. Het dorp ontstond op een donk, een zandrug in het veengebied, ontstaan uit verstoven zand van drooggevallen rivierbeddingen. Hillegersberg is vernoemd naar Hildegard van Vlaanderen, echtgenote van graaf Dirk II van Holland en West-Friesland. Deze graaf was in de tiende eeuw eigenaar van Bergen, wat in oud-Hollands versterkte plaats of gehucht betekent. Volgens de legende van Hillegersberg is de zandberg ontstaan doordat de reuzin Hillegonda zand uit haar schort zou hebben verloren. Op de zandheuvel bouwde zij haar huis en zo ontstond Hillegersberg, de berg van Hillegonda. De reuzin Hillegonda met gescheurd schort siert het wapen van Hillegersberg.

SCHIEBROEK
Schiebroek, ook een woonwijk in het noorden van de gemeente Rotterdam gelegen tussen Hillegersberg en Overschie, was ooit een landelijk dorp, dat een woonplaats werd voor forensen die uitweken voor de Rotterdamse belastingdruk. Thans is het een volwaardige stadswijk. Het dorp werd (evenals Hillegersberg) tijdens de bezettingsjaren in 1941 geannexeerd door Rotterdam en was tot dan toe een zelfstandige gemeente. De gemeente Schiebroek had oorspronkelijk slechts enkele honderden inwoners, maar in het ontwerp voor de Tuinstad Schiebroek, dat in de jaren dertig werd ontwikkeld, werd het aantal woningen fors uitgebreid. Na de oorlog, in de jaren 50, werd in het kader van de sociale woningbouw een groot aantal vierlaagsflats in het voorheen agrarische gebied neergezet, doch de wijk behield door het vele groen het karakter van tuinstad. Met de invoering van het deelgemeentebestel werd de wijk onderdeel van de deelgemeente Hillegersberg-Schiebroek. Het inwonertal van Schiebroek bedraagt ruim 15.000.

Een van de oudst bekende vervoermiddelen in dit gebied is de paardenomnibus voor hotel restaurant Freericks, (Bergse) Dorpsstraat, Hillegersberg, ca. 1885.