In het stadsvervoer waren aan het begin van de vorige eeuw veel particulieren actief die graag een graantje meepikten op de vervoersmarkt.
Geen initiatief van de overheid dus, behalve op het regulerende vlak in de vorm van het verlenen van vergunningen.
Stadsvervoer
Rond 1850, wanneer Rotterdam nog slechts 87.000 inwoners telt die voor het overgrote deel in het huidige centrum woonachtig zijn, is er nog weinig behoefte aan openbaar vervoer. Men is het lopen gewend.
Toch neemt het verkeer naar de buitenwijken en de aanliggende gemeenten zoals Kralingen, Hillegersberg, Overschie, Delfshaven en Schiedam toe. Zeker wanneer de oeververbinding over de Nieuwe Maas in de vorm van de Willemsbrug in 1878 gereed komt, neemt het verkeer tussen de beide stadsdelen en de gemeenten op de zuidoever zoals Katendrecht, Charlois en IJsselmonde steeds verder toe.
De eerste ontwikkelingen van het ondernemerschap op openbaar vervoergebied zijn te constateren op de route oost-west. Beter gezegd vanuit Kralingen naar het centrum.
Omnibusonderneming de Eendragt opende een lijn vanaf de Hoflaan via de Hoogstraat en de Beurs naar het Park, dat in 1855 gereed was gekomen.
Een lijn overigens die op vervoergebied tot ver in de 20e eeuw een rol zou spelen.
Men reed met omnibussen die plaats boden aan 12 personen binnen en 6 op de imperiaal op het dak.
Dat met deze vorm van ondernemerschap geld was te verdienen bleek nog duidelijker toen er vanaf 1879 rails in de straten verschenen en de Rotterdamse Tramweg Maatschappij, ook een particulier initiatief en opgericht op 12 november 1878, met paardentrams meerdere lijnen ging exploiteren.
Zo was daar de Omnibusdienst Rotterdam die in 1888 een lijn opende op de route Hoflaan-Boymansplein, midden in het centrum en parallel aan de paardentramlijn. Dat liet de RTM niet op zich zitten en nam de Omnibusdienst Rotterdam over inclusief de negen kleine paardenbusjes.
Al snel werden op de route tramrails gelegd en per 12 oktober 1891 werd de busdienst opgeheven.
Maar het duurde niet lang of er kwam een nieuwe concurrent voor de RTM in de vorm van de Rotterdamsche Omnibus Maatschappij (R.O.M.) die op 22 december 1899 een omnibusdienst opende vanaf Walenburgh via het Maasstation naar Delfshaven welke route drie jaar later werd gewijzigd in Hoflaan-Delfshaven.
Rond de eeuwwisseling waren in Rotterdam zo’n vijftig paardenomnibussen in bedrijf. Maar net zoals bij de tram de paardentractie vervangen zou worden door de elektrische, ontwikkelde de techniek voor het wegvervoer zich zodanig dat vervoermiddelen met een benzinemotor hun intrede deden.
Ook voor het wegvervoer ontstond daarmee een nieuwe situatie nu het mogelijk werd om de door paarden voortgetrokken omnibus van een motor te voorzien.
De R.O.M. zag deze ontwikkeling ook en in juni 1906, een jaar na de ingebruikname van de elektrische tram, kreeg het bedrijf van de gemeente een vergunning voor de exploitatie van een lijn Kralingen-Delfshaven. Naast de eindpunten aan de Avenue Concordia en de Aelbrechtsstraat, werd op vijf andere locaties gestopt; de Lusthofstraat, het Oostplein, Beursplein, van Hogendorpsplein en het Lage Erf. Dit leverde de gemeente per jaar zeven maal een bedrag van 45 gulden op. In Frankrijk werden 10 motoromnibussen van het merk Lacoste & Batmann besteld van het dubbeldekstype met in totaal plaats voor 36 passagiers voor de stuksprijs van 15.000 gulden!
Na de aflevering van enkele bussen veranderde de R.O.M. van naam en werd Maatschappij Algemeen Vervoer (M.A.V.). Het zou geen gelukkige keuze blijken want gezien de resultaten met de gemotoriseerde omnibussen werd de maatschappij door de Rotterdammers als snel omgedoopt in Morgen Avond Verder. Slechte motoren en niet tegen de Rotterdamse klinkers opgewassen veren zorgde voor het ene probleem na het andere. Binnen 4 weken moest de dienst worden gestaakt en namen de paarden het vervoer weer over. Op 10 januari 1907 brak brand uit in de garage aan de Aelbrechtskade. Vijf motoromnibussen gingen verloren. Op 9 februari 1907 hield de M.A.V. op te bestaan.

Een bus van de Maatschappij voor Algemeen Vervoer staat bij de halte Coolsingel-Van Hogendorpsplein, ca. 1905
Rotterdam houdt het voorlopig bij de elektrische tram die al snel haar lijnennet uitbreidt met name op de Rechter Maasoever wat te wijten is aan de zeer beperkte capaciteit van de Koninginnebrug over de Koningshaven. Pas wanneer er in afwachting van een nieuwe brug in 1926 een hulpbrug in gebruik is genomen, komen rechtstreekse tramverbindingen met de Linker Maasoever beschikbaar.
Maar zoals gebruikelijk staat het ondernemerschap niet stil.
Niettemin duurt het tot 1920 voor een particulier weer een buslijn opent in Rotterdam. Het is het Haagse bedrijf AMOVAM die op 20 mei 1920 een lijn opent van het Willemsplein via de Westzeedijk en de Keilehaven naar de Hooge Boomen, het huidige Marconiplein. Hoewel kort daarna de lijn werd verlengd naar Schiedam was het geen succes en twee jaar na de ingebruikname werd de dienst beëindigd.
De gemeente ziet de ontwikkeling echter met gemengde gevoelens aan en poogt een graantje mee te pikken van deze nieuwe ontwikkelingen.
Het gaat dan met name om het vervoer naar het nieuwe wijk Tuindorp-Vreewijk, waar de bevolking steen en been klaagt omdat er geen goede verbinding is. Met het nieuwe busbedrijf AMOVAM wordt een overeenkomst gesloten. Men krijgt een proefcontract om met 1 dubbeldeks autobus een dienst uit te voeren naar Vreewijk. Maar het contract met een looptijd van 7-6-1920 tot 7-8-1920 wordt niet verlengd en bij besluit van 29-7-1920 een eigen dienst. Op 8 augustus wordt gestart met 2 Tilling-Stevens (Engelse) autobussen. Maar het gaat niet voorspoedig. Op 10 februari 1921 raakt 1 bus totall-loss na een aanrijding met de stoomtram. Met de RTM wordt overeengekomen dat zij een deel van de met 5 ritten naar Vreewijk overnemen. Wanneer op 29 maart 1921 de tweede bus in reparatie gaat voert de RTM een uurdienst in tussen de Rosestraat en Tuindorp-Vreewijk. Gelukkig kan op 3 oktober tramlijn 13 worden doorgetrokken naar de Groene Hilledijk-Wilhelminakade en kan tot 24 december 1921 worden volstaan met een aanvullende busdienst Stieltjesplein-Maashaven. Men beschouwde de gemeentelijke autobusdienst als niet voor herhaling vatbaar.
In 1922 werden verschillende andere aanvragen voor vergunningen gedaan waaronder door de Engelsman Bainbridge die het alleen recht wilde en grootse plannen had. Ondanks dat hij een vergunning kreeg is het er niet van gekomen waarop de vergunning in 1923 weer werd ingetrokken.
Het (korte) tijdperk van de busondernemingen in de jaren twintig was aangebroken. Slechts een goedkeuring door een ambtenaar van de Reinigingsdienst en een vergunning volgens de wet op de openbare vervoermiddelen van 1880 scheidden de ondernemer van de exploitatie van een buslijn.
Onderstaand overzicht samengesteld door M. Wallast in zijn boek 75 jaar autobussen in Rotterdam laat zien dat tussen 1920 en 1 december 1929, toen alle vergunningen werden ingetrokken, 118 ondernemingen vergunningen hadden aangevraagd voor zo’n 150 lijnen.
L. Achttienribben, Hang 9a, Rotterdam | ||
---|---|---|
26-11-1923 | Mathenesserbrug-Katendrecht (Veerlaan), 2 Fords, (16) | |
14-1-1924 | Spangen (R. Visscherstr-Katendrecht | |
26-7-1924 | vergunning ingetrokken | |
A.M.O.VA.M., Algemene Motor-Omnibus en Vrachtauto Mij., Den Haag | ||
1920 | Willemsplein-Hooge Boomen (Keilehaven) | |
24-6-1920 | vergunning om halteplaatsen in te richten | |
1921 | Willemsplein-Hooge Boomen | |
1922 | gestaakt | |
25-8-1922 | vergunning voor traject Doklaan-Waalhaven (Vliegfeest) | |
mej. M. J. Arnold, Hillelaan 49, Rotterdam | ||
17-1-1924 | Coolsingel-Sandelingenstraat, 6 Fords (16), 1 DAAG (25) | |
10-8-1925 | vergunning ingetrokken | |
F. Baars, Autodienst "De Onderneming", Hang 27, Rotterdam | ||
21-7-1923 | Schiemond-Woudestein (Honingerdijk), 1 Ford, 16 pers. | |
28-11-1923 | gewijzigd in Oostzeedijk, bij Oostplein | |
7-11-1924 | vergunning ingetrokken | |
G. van Baren, Schaardijk 122, Rotterdam | ||
22-9-1923 | Oostzeedijk-Kralingscheveer, 2 Bovy's, (18 en 24) | |
20-11-1928 | vergunning ingetrokken | |
C. C. v.d. Beek, Bloklandstraat 127a, Rotterdam | ||
29-9-1923 | Lischweg-Schiemond (Pelgrimstraat), 1 Ford, 16 pers. | |
11-1-1924 | vergunning ingetrokken | |
18-12-1923 | Vlietlaan-Bospolderplein, 2 Fords, 16 pers. | |
1-5-1924 | vergunning ingetrokken, 3 Fords, 16 pers. | |
Gebr. van Bergen & H. de Lange, Beukelaarstraat 17b, Rotterdam (Autodienst "Trio") | ||
6-10-1923 | Pompenburgsingel-Spangen, 1 Ford, 16 pers. | |
8-12-1923 | gewijzigd in Vredenoordplein-Bloemhof | |
14-10-1925 | vergunning overgeschreven op "Diana" | |
P. van Bergen | ||
15-10-1923 | Vredenoordplein-Bloemhof (Westerbeekstraat) | |
8-12-1923 | vergunning overgeschreven op Autodienst "Trio" | |
W. H. de Beste, Duivenvoordestraat 18, Rotterdam (Autodienst "Rotterdam") | ||
25-6-1923 | Groote Markt-Kerkhoflaan, 2 Fords, 16 pers. | |
17-8-1923 | gewijzigd in Groote Markt-Charloisse Kerksingel | |
1925 | Groote Markt-Charl. Kerksingel, 1 Renault (18) en 1 Auto-Traction (24) | |
10-7-1928 | vergunning ingetrokken | |
De vergunning Groote Markt-Charlois werd overgenomen van J. M. Sigmond, Speelmanstr. 124/3 (verleend 17-5-'23) | ||
A. Beyland, Chr. de Wetstraat 64a, Rotterdam | ||
18-8-1923 | Kral. Plaslaan-Spangen, 1 Ford 16 pers. | |
4-8-1924 | vergunning ingetrokken | |
C. Blok en A. P. A. Adriaanse, Autodienst "DOVO", Voorde 9, Rotterdam | ||
21-3-1923 | Groote Markt-Bloemhof, 1 Renault, 18 pers. | |
28-11-1923 | gewijzigd in C. Blok en J. C. de Graaf | |
6-6-1924 | vergunning ingetrokken | |
B. Blok en H. M. Geleyns, Maaskade 13, Rotterdam (E.S.A.O.) Eerste Spangensche Autobus Ond. | ||
18-5-1923 | Pompenburgsingel-Spangen, 1 Ford, 16 pers. | |
8-8-1923 | gewijzigd in Oostplein-Spangen | |
1924 | Oostplein-Spangen, 3 Fords, 16 pers. | |
1925 | Oostplein-Spangen, 3 Unics, 25 pers. | |
1-12-1929 | vergunning ingetrokken | |
L. Boogert, Beverstraat 606, Rotterdam | ||
25-10-1923 | Lischweg-Bloemhof (Sandel.straat), 1 Ford, 16 pers. | |
11-8-1924 | vergunning ingetrokken | |
mej. P. Boot, huisvr. van P. v.d. Linde, Weteringstraat 146, Rotterdam | ||
17-7-1925 | Lischweg-Bloemhof (Sandel.straat), 1 Miesse, 23 pers. | |
14-10-1925 | overgeschreven op "Diana" | |
De vergunning werd overgenomen van J. T. H. Versteeg | ||
J. Bosdijk, Boschlaan 4, Rotterdam, (Autodienst Hollandia) | ||
14-7-1927 | Diergaardelaan-Bloemhof, 3 Fords, 16 pers. | |
21-11-1923 | Gewijzigd in Lischweg-Sandelingenstraat | |
1926 | Lischweg-Sandel.straat, 3 Auto-Tractions, (22-26-30) | |
4-11-1927 | vergunning ingetrokken | |
C. A. Breur, Benthuizerstraat 113c, Rotterdam (Noord-Wester-Express) | ||
26-5-1923 | Bergweg-Spangen (Spartastraat), 4 Fords, 16 pers. | |
1924 | Bergweg-Spangen 2 Horchs (20) en 5 Fords (16) | |
1925 | Bergweg-Spangen 3 Auto-Tractions, 20 pers. | |
1926 | Bergweg-Spangen 6 Auto-Tractions (20-26), 3 Graham (20) | |
1-12-1929 | vergunning ingetrokken | |
6-6-1923 | Nieuwe Markt-Kerkhoflaan,1 Ford, 16 pers. | |
1-4-1924 | vergunning ingetrokken | |
C. A. Breur en A. Ponjee, Benthuizerstraat 113c, Rotterdam | ||
3-7-1923 | Lischplein-Avenue Concordia, 1 Horch, 28 pers. | |
18-8-1923 | vergunning overgeschreven op alleen A. Ponjee | |
D. Brugman, Beukelaarstraat 78, | Rotterdam | |
15-10-1923 | Coolsingel-Riederlaan, 2 Fords, 16 pers. | |
16-4-1924 | vergunning overgeschreven op B. & K." | |
4-5-1928 | vergunning weer overgeschreven op D. Brugman alleen | |
1-7-1929 | vergunning ingetrokken | |
D. Brugman & A. Kleinjan, (Autodienst B. & K.), Rosestraat 32 Rotterdam | ||
164-1924 | Coolsingel-Riederlaan, 2 Fords, 16 pers. | |
1925 | Coolsingel-Riederlaan, 1 Miesse (21 en 2 Latils (27) | |
1927 | Coolsingel-Riederlaan, 2 Miesse, 28 en 30 pers. | |
4-5-1928 | vergunning overgeschreven op D. Brugman | |
F. van Buren, Autodienst Linker Maasoever, Olivier van Noortstraat 10, Rotterdam | ||
13-7-1923 | Lusthofstraat-Groene Zoom, niet geëxploiteerd | |
1923 | Groote Markt-Groene Zoom | |
CA.O.M., Centrale Auto-Omnibus Mij n.v., Hudsonstraat 155, Rotterdam | ||
25-9-1923 | opgericht | |
5-9-1923 | s-Gravenweg-Spangen (Spartastraat), 6 La Licome (21) | |
18-1-1926 | dienst gestaakt | |
1-7-1926 | dienst hervat, 4 Scemia's (23) | |
20-9-1926 | gewijzigd in 's-Gravenweg-Beukelsweg | |
1-12-1929 | vergunning ingetrokken | |
23-10-1923 | Diergaardelaan-Bloemhof, 3 La Licome (21), 3 Scemia (23) | |
1-2-1926 | dienst gestaakt | |
25-3-1928 | dienst heropend, 1 Renault, 2 Cottin-Desgouttes | |
1-9-1929 | vergunning ingetrokken | |
NV "Correct", Breede Hilledijk 141, Rotterdam, dir. J. Boogert | ||
9-1-1924 | oprichting | |
21-5-1924 | Pompenburgsingel-Katendrecht, 4 Fords, 16 pers. | |
1925 | Pompenburgsingel-Katendrecht,1 DAAG (31) en 1 Latil (29) | |
1-8-1929 | vergunning ingetrokken | |
A. van Dam Sr., Katendrechtschestraat 47, Rotterdam | ||
15-10-1923 | Diergaardelaan-Katendrecht, 1 Ford, 16 pers. | |
21-7-1924 | vergunning ingetrokken | |
"Diana", Rotterdamsche Autobus Ond., | Vlietstraat 40, Rotterdam | |
31-7-1925 | opgericht | |
14-10-1925 | Lusthofstraat-Spangen, 1 Miesse, 22 pers. | |
14-10-1925 | Lischweg-Bloemhof, 2 Miesse, 22 pers. | |
26-10-1926 | beide vergunningen ingetrokken | |
D. A. Dirks & D. Hordijk, Willebrordusstraat 11, Rotterdam | ||
13-8-1923 | Willebrordusplein-'s-Gravenweg, 1 Ford, 16 pers. | |
8-4-1924 | vergunning overgeschreven op D. Hordijk alleen | |
7-11-1924 | vergunning ingetrokken | |
P. J. Driessen, Chr. de Wetstraat 1196, | ||
9-10-1923 | Pompenburgsingel-Spangen, 1 Ford, 16 pers. | |
20-5-1924 | vergunning ingetrokken | |
W. Driessen, Varkenoordschekade 38, | ||
26-5-1923 | Pompenburgsingel-Spangen, 1 Ford, 16 pers. | |
28-6-1923 | gewijzigd in Pompenburgsingel-Bloemhof | |
6-10-1923 | gewijzigd in Coolsingel-Lange Hilleweg | |
29-8-1924 | vergunning ingetrokken | |
J. van Dijk, Groene Hilledijk 109, Rotterdam | ||
4-7-1923 | Diergaardelaan-Brielschelaan, 1 Ford, 16 pers. | |
21-11-1923 | gewijzigd in Diergaardelaan-Rietdijk | |
16-7-1925 | vergunning ingetrokken | |
C. Th. v.d. Ende, Schiedam | ||
25-8-1923 | Burg. Meineszlaan-Kral. Plaslaan, 5 wagens | |
21-11-1925 | officiële waarschuwing | |
1926 | vergunning ingetrokken | |
C. A. van Ettinger & A. Beydals, Goudscherijweg 79, Rotterdam | ||
24-8-1923 | Beukelsweg-Kral. Plaslaan, 3 Fords, 16 pers., 2 Chevrolets, 16 pers. | |
14-2-1924 | gewijzigd in Spartastraat-Kral. Plaslaan | |
29-8-1924 | vergunning ingetrokken | |
Th. van Gestel en F. C. Euser, Autodienst "Correct" | ||
17-7-1923 | Diergaardelaan-Katendrecht | |
5-10-1923 | gewijzigd in Pompenburgsingel-Katendrecht | |
9-1-1924 | vergunning overgeschreven op NV "Correct" | |
21-5-1924 | vergunning ingetrokken | |
15-10-1923 | v. Alkemadeplein-Dordtschestraatweg | |
9-1-1924 | overgeschreven op NV "Correct" | |
21-5-1924 | vergunning ingetrokken | |
D. Gouwens, van Heusdenstraat 47 Rotterdam | ||
8-8-1923 | Diergaardelaan-Groene Zoom, 2 Fords, 16 pers. | |
2-12-1924 | vergunning ingetrokken | |
G. v.d. Graaf, IJsselmonde E. (A.S.C.) | ||
25-10-1923 | Rusthoflaan-Spangen, 1 Ford, 16 pers. | |
1925 | Rusthoflaan-Spangen, 1 Graham Brothers, 20 pers. | |
1-12-1929 | vergunning ingetrokken | |
F. Groeneveld en A. van Wijnen, Autodienst E.R.A.D.O., Clemensstraat 6, Rotterdam | ||
12-1-1923 | Beursplein-Dreef, 1 Ford, 6 pers. | |
26-2-1923 | vergunning overgeschreven op F. Groeneveld alleen | |
F. Groeneveld, Clemensstraat 6, Rotterdam | ||
26-2-1923 | Groote Markt-Groene Hilledijk,1 Ford, 16 pers. | |
9-6-1923 | gewijzigd in Coolsingel-Spangen | |
20-8-1923 | weer gewijzigd in Groote Markt-Groene Hilledijk | |
5-10-1923 | gewijzigd in Groote Markt-Groene Zoom | |
1924 | Groote Markt-Groene Zoom, 2 Fords, 16 pers., 1 Schacchi | |
1-5-1925 | vergunning overgeschreven op T.R.A.M. | |
NV "Hermes", (Th. Hermelijn en S. Brooshoofd), Bothastraat 336, Rotterdam | ||
24-10-1923 | Lischweg-Bloemhof, 2 Fords,16 pers. | |
29-12-1924 | vergunning ingetrokken | |
24-10-1923 | Kral. Plaslaan-Spangen, niet geëxploiteerd | |
8-2-1924 | vergunning ingetrokken (stond op naam van S. Brooshoofd) | |
J. M. den Hertog, Hillelaan 49, Rotterdam | ||
16-10-1923 | Zomerhofplein-Strevelsweg | |
27-8-1925 | gewijzigd in Coolsingel-Strevelsweg, 1 DDB, 20 pers. | |
1-8-1929 | vergunning ingetrokken | |
C. H. Heskes, Autodienst "H. & R.", Eiberpad 10, Rotterdam | ||
25-8-1923 | Schiebroekschelaan-Spangen, 1 Ford, 16 pers. | |
1925 | Schiebroekschelaan-Spangen, 1 Berliet, 18 pers. | |
1926 | Schiebroekschelaan-Spangen, 1 Bovy, 26 pers. | |
4-5-1928 | vergunning ingetrokken | |
C. L. de Heus, Snoekstraat 5, Rotterdam | ||
8-8-1923 | Diergaardelaan-Soetendaalscheweg, 1 Ford, 16 pers. | |
15-12-1923 | gewijzigd in Lusthofstraat-Spangen | |
14-10-1925 | vergunning overgeschreven op "Diana" | |
mej. C. H. M. Heymen-lanssen, Oranjeboomstraat 3356, Rotterdam | ||
10-10-1923 | Lischweg-Lusthofstraat | |
1925 | Iáschweg-Lusthofstraat, 1 Graham Brothers, 19 pers. | |
1926 | Lischweg-Lusthofstraat, 1 Dodge, 21 pers. | |
1-12-1929 | vergunning ingetrokken | |
F. van't Hoft, Hillelaan 41, Rotterdam | ||
6-6-1923 | Pompenburgsingel-Katendrecht, 1 Ford, 16 pers. | |
24-10-1923 | Pomp.singel-Katendrecht-Dordtschestraatweg, 4 Fords | |
20-11-1925 | vergunning overgeschreven op NV "Rotterdam" | |
G. Hoogendijk, Oranjeboomstraat 1386, Rotterdam | ||
5-5-1923 | Groote Markt-Groene Zoom, 1 Ford, 6 pers. | |
8-2-1924 | vergunning ingetrokken | |
F. H. ten Hoope | ||
11-7-1923 | Diergaardelaan-Zuidhoek, 1 Ford, 16 pers. | |
13-9-1924 | vergunning ingetrokken | |
W. van Hoorn & H. v.d. Mast, Bootsmanstraat 7, Rotterdam | ||
26-10-1923 | Kral. Plaslaan-Spangen, 2 Fords, 16 pers. | |
29-8-1924 | vergunning ingetrokken | |
G. v.d. Hout en S. J. Vos, Zaagmolenstraat 74, Rotterdam | ||
22-9-1923 | Berkelschelaan-Spangen, 1 Ford, 16 pers. | |
5-10-1925 | vergunning ingetrokken | |
J. A. Hozeman, v.d. Takstraat 29a, | ||
24-8-1923 | Berkelschelaan-Spangen, 1 Hansa-Lloyd, 20 pers. | |
23-2-1924 | gewijzigd in Haltestraat (Bergweg)-Spangen | |
30-1-1925 | vergunning ingetrokken | |
C. Huyzer, C.A.O.O. "Have" Zuidhoek | ||
26-4-1923 | Groote Markt-Kat. Lagedijk, 1 Horch, 28 pers. | |
6-3-1924 | vergunning ingetrokken | |
NV "Jacatra", Rotterdamsche Omnibusdienst, Schietbaanstraat 7, Rotterdam | ||
6-3-1923 | Groote Markt-Groene Zoom, 5 Albions, 25 pers. | |
1924 | 3 Renaults (23),1 Latil (30), 5 Albions (25) | |
1925 | 2 Renaults (23),1 Latil (30), 5 Albions (25) | |
1927 | 1 Renault en 4 Albions | |
1-7-1929 | vergunning ingetrokken | |
A. de Jong, (T.A.O.O. ), Groene Zoom 220, Rotterdam | ||
8-1-1923 | Stieltjesplein-Groene Zoom, 1 Ford, 16 pers. | |
1923 | Stieltjesplein-Groene Zoom, 4 Fords, 16 pers. | |
25-3-1924 | vergunning gewijzigd in Stieltjesplein-Zwijndrecht | |
L. Kaal, St. Mariastraat 112, Rotterdam | ||
6-10-1923 | Vredenoordlaan-Spangen, 1 Ford, 16 pers. | |
14-10-1925 | vergunning overgeschreven op "Diana" | |
A. Kegge, Autodienst A.O.R. | ||
26-3-1923 | Nassaukade-Groene Zoom, 2 Fords, 6 pers. | |
11-5-1923 | gewijzigd in Groote Markt-Groene Zoom | |
20-11-1923 | vergunning overgeschreven op NV "T.R.A.M." | |
A. Kleingeld, Da Costastraat 58 Rotterdam | ||
5-6-1923 | Coolsingel-Spangen | |
21-7-1924 | vergunning ingetrokken, slechts enkele weken gereden | |
12-7-1923 | Coolsingel-Rusthoflaan, 5 Fords, 16 pers. | |
gewijzigd in Rusthoflaan-Spangen | ||
21-7-1924 | vergunning ingetrokken | |
D. F. Kok, Atjehstraat 4, Rotterdam | ||
21-12-1923 | Lischweg-Feyenoorddijk,1 Ford, 16 pers. | |
29-4-1924 | vergunning ingetrokken | |
J. J. de Kok, Chr. de Wetstraat 686, Rotterdam | ||
29-6-1923 | Oostplein-Groene Zoom, 1 Ford, 16 pers. | |
10-1-1924 | gewijzigd in Lusthofstraat-Groene Zoom | |
4-2-1925 | vergunning ingetrokken | |
F. v.d. Koogh, Prins Hendrikkade 129a, | ||
20-12-1923 | Vredenoordlaan-Bloemhof (Heinlanstr.), 1 Ford (16) | |
11-2-1924 | gewijzigd in Vredenoordlaan-Sandelingenstraat | |
7-6-1924 | vergunning ingetrokken | |
J. Krikke, Thorbeckestraat 32, Rotterdam | ||
20-6-1923 | Diergaardelaan-Rietdijk, 1 Horch, 28 pers. | |
5-10-1923 | vergunning overgeschreven op NV Autodienst "Luxe" | |
L. van Kwawegen, Korte Dreef 39, Rotterdam | ||
24-11-1923 | Lusthofstraat-Bospolderplein, 1 Ford, 16 pers. | |
20-5-1924 | vergunning ingetrokken | |
A. W. Lagendijk, Dordtschestraatweg 4206, Rotterdam | ||
7-1-1924 | Vredenoordlaan-Oosthoek, 1 Ford, 16 pers. | |
1926 | Vredenoordlaan-Oosthoek, 1 Latil, 25 pers. | |
1-8-1929 | vergunning ingetrokken | |
J. Lems, Oost-Varkenoordscheweg 250/12, Rotterdam | ||
7-5-1923 | Groote Markt-Bloemhof, 3 Fords, 16 pers. | |
4-8-1924 | vergunning ingetrokken | |
J. v.d. Linden, Varkenoordschekade 44, | ||
15-10-1923 | Pompenburgsingel-Bloemhof, 1 Ford, 16 pers. | |
19-6-1924 | vergunning ingetrokken | |
H. Linnenbank, Autodienst "Quick", | ||
30-5-1923 | Coolvest-Spangen, 2 Horchs, 28 pers. | |
1924 | Coolvest-Spangen, 3 Horchs, 28 pers. | |
30-1-1925 | vergunning ingetrokken | |
30-5-1923 | Coolvest-Dordtschestraatweg | |
30-1-1925 | vergunning ingetrokken | |
H. Lodder, Joh. Brandtstraat 446, Rotterdam | ||
25-5-1923 | Oostplein-Capelle aan den IJssel, niet geëxploiteerd | |
28-6-1923 | gewijzigd in Oostplein-Charlois | |
6-9-1923 | gewijzigd in Groote Markt-Charlois, 3 Fords, 16 pers. | |
7-11-1924 | vergunning ingetrokken | |
C. van Loon, woonschip H-283 Zwaanshalskade, Rotterdam | ||
15-1 Ó-1923 | Lusthofstraat-Spangen, l Ford, 16 pers. | |
29-8-1924 | vergunning ingetrokken | |
Joh. A. Lops & Co., Autodienst "Imperia", | ||
30-5-1923 | Coolsingel-Bloemhof,1 Ford, 16 pers. | |
1925 | Coolsingel-Bloemhof, 1 Latil, 22 pers. | |
1926 | Coolsingel-Bloemhof, 3 Latils, (22-26-26),1 Leyland | |
1-8-1929 | vergunning ingetrokken | |
1. Lotten, Joubertstraat 18, Rotterdam | ||
3-12-1923 | Vredenoordlaan-Afrikaanderplein, 1 Ford, 16 pers. | |
11-8-1924 | vergunning ingetrokken | |
NV Autodienst "Luxe", Thorbeckestraat 32, Rotterdam, dir. J. Krikke/A. Kleinjan | ||
5-10-1923 | Diergaardelaan-L. Hilleweg-Rietdijk, 1 Horch (28) | |
1924 | Diergaardelaan-L. Hilleweg-Rietdijk, 2 Horchs (28) en 3 Renaults (35) | |
Diergaardelaan-L. Hilleweg-Rietdijk 1 Horch (28) en 2 Renaults (35) | ||
1925 | door R.T.M. | |
30-5-1925 | aandelen overgenomen | |
1926 | Diergaardelaan-Rietdijk, 2 Benz (30), 3 Renaults (30 en 2 x 31), 1 reserve Benz (30) | |
1-1-1927 | overgenomen door A. Kleinjan | |
1-8-1929 | vergunning ingetrokken | |
J. J. Mallander, Autodienst "Zeelandia", | ||
21-6-1923 | Diergaardelaan-Groene Zoom, 1 Ford, 16 pers. | |
27-10-1924 | vergunning ingetrokken | |
P. Meyer, Joost van Geelstraat 54a, | ||
20-8-1923 | Burg. Meineszlaan-Westerkade, 3 Fords, 16 pers. | |
28-4-1924 | vergunning overgeschreven op G. P. Meyer | |
9-5-1924 | vergunning ingetrokken | |
A. Munnik, J. C. Weseman en W. de Deugd | ||
4-8-1923 | Pijnackerplein-Veerkade | |
17-10-1923 | vergunning overgeschreven op J. C. Weseman en W. de Deugd | |
29-4-1924 | vergunning ingetrokken | |
Wed. G. van Nieuwenhuizen-Verloo, | ||
15-12-1923 | Vredenoordlaan-Spangen, 1 Ford, 16 pers. | |
15-2-1924 | Lusthofstraat-Spangen | |
1925 | Lusthofstraat-Spangen, 1 Bovy, 24 pers. | |
30-6-1929 | vergunning ingetrokken | |
C. Nieuwkoop Jr., Pompstraat 5a, Rotterdam (Autodienst R.A.D.O.) | ||
7-1-1924 | Coolsingel-Vliegveld Waalhaven | |
1925 | Coolsingel-Vliegveld Waalhaven, 1 Renault, 18 pers. | |
11-10-1926 | gewijzigd in coolsingel-Boergoenschestraat, 1 Berliet | |
1-8-1929 | vergunning ingetrokken | |
B. Nossent, Boomgaardstraat 49, Rotterdam | ||
19-10-1923 | Zomerhofplein-Spangen, 1 Ford, 16 pers. | |
31-5-1926 | vergunning ingetrokken | |
I F. Notenboom | ||
1923 | Vredenoordlaan-Charlois, 2 Fords, 16 pers. | |
6-6-1924 | vergunning ingetrokken | |
P. van Oort, Gouwstraat 28/2, Rotterdam | ||
2-5-1923 | Groote Markt-Bloemhof | |
1924 | Groote Markt-Bloemhof, 4 Fords, 16 pers. | |
9-2-1925 | vergunning ingetrokken | |
21-1-1924 | Groote Markt-Groene Zoom | |
9-2-1925 | vergunning ingetrokken | |
J. Pinhaschick, Bloemfonteinstraat 56, | ||
21-8-1923 | Willebrordusplein-Westerkade, 1 Ford, 16 pers. | |
6-10-1923 | gewijzigd in Pompenburgsingel-Dordtschelaan | |
22-10-1923 | gewijzigd in Pompenburgsingel-Sandelingenstraat | |
9-1-1924 | vergunning overgeschreven op NV Correct" | |
A. Ponjee, Noordsingel 71, Rotterdam | ||
18-8-1923 | Lischplein-Avenue Concordia, 1 Horch, 28 pers. | |
24-9-1923 | Lischplein-Spangen | |
28-8-1924 | beide vergunningen ingetrokken | |
N. J. Renirie, Atjehstraat 26, Rotterdam | ||
5-9-1923 | Kral. Plaslaan-Mathenesserlaan, 1 Ford, 16 pers. | |
17-10-1923 | gewijzigd in Kral. Plaslaan-Spangen | |
14-10-1925 | vergunning overgeschreven op Diana" | |
W. F. Renirie, 2e Weenastraat 16, | ||
25-8-1923 | Boezemlaan-Schiemond (Pelgrimstraat), 1 Ford, 16 pers. | |
23-11-1923 | gewijzigd in Kral. Plaslaan-Mathenesserbrug | |
26-1-1924 | gewijzigd in Kral. Plaslaan-Spangen | |
24-8-1925 | vergunning ingetrokken | |
mej. E. Rietveld, Hillelaan 49a, Rotterdam (Autodienst Linker Maasoever) | ||
10-10-1923 | Coolsingel-Bloemhof,1 Ford, 16 pers. | |
1925 | Coolsingel-Bloemhof, 1 De Dion-Bouton (20) | |
1-8-1929 | vergunning ingetrokken | |
L. van Roon & F. Zoeters, de la Reystraat | ||
26-6-1923 | Diergaardelaan-Groene Zoom, 2 Fords, 16 pers. | |
10-9-1924 | vergunning overgeschreven op L. van Roon alleen | |
28-3-1925 | vergunning ingetrokken | |
Y. de Roos, Chr. de Wetstraat 64, Rotterdam (Autodienst "De Onderneming") | ||
2-5-1923 | Groote Markt-Groene Zoom | |
6-11-1923 | gewijzigd in Zomerhofplein-Groene Zoom, 2 Fords (16) | |
20-3-1924 | vergunning ingetrokken | |
NV Auto-Omnibusdienst "Rotterdam", Hillevliet 326, Rotterdam, dir. C. van 't Hoft | ||
20-11-1925 | Pomp.singel-Katendrecht-Dordtschestraatweg, 2 Latils | |
1926 | Pomp.singel-Katendrecht-Dordtschestraatweg, 4 Latils (26-26-30-30) | |
1-8-1929 | vergunning ingetrokken | |
W. A. Ryhnen, Cronjéstraat 43b, Rotterdam | ||
15-12-1923 | Diergaardelaan-Afrikaanderplein, 1 Ford, 16 pers. | |
13-6-1925 | gewijzigd in Dierg.laan-Bloemhof | |
21-9-1925 | vergunning overgeschreven op W. Smit | |
N. J. Rijsbergen, Hang 27, Rotterdam | ||
7-8-1923 | Lischweg-Schiemond, 1 Ford, 16 pers. | |
12-7-1924 | vergunning ingetrokken | |
A. Rijsdijk, Hilledijk 255, Rotterdam | ||
5-11-1923 | Vredenoordlaan-Bloemhof,1 Ford, 16 pers. | |
10-3-1925 | vergunning ingetrokken | |
A. Schaay, Putschelaan 122, Rotterdam | ||
22-4-1923 | Groote Markt-Rietdijk, 1 Durkopp | |
8-12-1923 | vergunning overgeschreven op Gebr. J. & A. Schaay | |
1925 | Groote Markt-Rietdijk, 1 Miesse, 22 pers. | |
1926 | Groote Markt-Rietdijk, 1 Graham Bros., 20 pers. | |
27-1-1928 | vergunning ingetrokken | |
J. C. Schalm, Kruiskade 57, Rotterdam | ||
14-11-1923 | Kral. Plaslaan-Brielschelaan, 1 Ford, 16 pers. | |
29-4-1924 | vergunning ingetrokken | |
J. Schamlé, Haagscheveer 2, Rotterdam (Schamlé & Zonneveld) | ||
27-6-1923 | Oostplein-Spangen | |
11-2-1924 | vergunning overgeschreven op J. Zonneveld | |
A. Scheele, Taborstraat 20, Rotterdam | ||
28-3-1923 | Oranjeboomstraat-Ridderkerk, niet geëxploiteerd | |
25-5-1923 | gewijzigd in Willebrordusplein-Spangen | |
4-7-1923 | gewijzigd in Diergaardelaan-Ridderkerk | |
10-8-1923 | vergunning ingetrokken | |
25-10-1923 | Ged. Karnemelkshaven-Katendrecht, 1 Horch, 28 pers. | |
1925 | Ged. Karnemelkshaven-Katendrecht, 2 Horchs (21 en 25) | |
1926 | Ged. Karnemelkshaven-Katendrecht, 1 Horch (26), 2 Auto-Tractions | |
7-2-1928 | vergunning ingetrokken | |
P. Schipper, Rubensstraat 2, Rotterdam | ||
17-8-1923 | Kral. Plaslaan-Spangen, 2 Fords,16 pers. | |
9-8-1924 | vergunning ingetrokken | |
A. Schouten & M. J. Kelderman, Autodienst R.A.O.O. | ||
13-4-1923 | Groote Markt-Groene Zoom | |
21-6-1923 | vergunning overgeschreven op D. v.d. Ven, Schouten & Kelderman | |
J. Siewert & F. J. Vos, Vrijenbanschestraat 46, Rotterdam (1924 alleen J. Siewert) | ||
11-7-1923 | Bergweg-Lusthofstraat,1 Ford,16 pers. | |
1924 | Bergweg-Lusthofstraat, 2 Fords, 16 pers. | |
16-1-1925 | vergunning ingetrokken | |
J. M. Sigmond, Speelmanstraat 124/3, Rotterdam | ||
17-5-1923 | Groote Markt-Charlois | |
23-6-1923 | vergunningenwagens overgenomen door W. H. de Beste | |
K. Slegt & P. Romeyn, Marinestraat 13, Rotterdam | ||
22=6=1923 | Nieuwe Markt-Rusthoflaan, 1 Presto, 18 pers. | |
22-2-1924 | gewijzigd in Rusthoflaan-Spangen | |
8-8-1924 | vergunning ingetrokken | |
M. Slooter, Atjehstraat 57a, Rotterdam (Autogarage Linker Maasoever) | ||
12-7-1923 | Diergaardelaan-Katendrecht, 1 Hansa-Lloyds (22), 2 Fords | |
13-2-1924 | gewijzigd in Pompenburgsingel-Katendrecht | |
5-9-1923 | Diergaardelaan-Charlois, 2 Hansa-Lloyd (22) | |
30-10-1924 | beide vergunningen over op NV "Alma" (M. Slooter) | |
1926 | beide vergunningen gereden met 4 Latils (30) | |
1-5-1929 | beide vergunningen ingetrokken | |
(van de 4 Latils waren er 2 van A. Kleinjan) | ||
A. v.d. Sluys, Rosestraat 32b, Rotterdam | ||
18-9-1924 | Coolsingel-Oranjeboomstraat (verg. overgenomen van B. IJzendoorn) | |
28-4-1925 | vergunning gewijzigd in Coolsingel-Riederlaan, 2 Renaults (18) | |
1926 | Coolsingel-Riederlaan, 2 Graham Bros. (20) | |
3-8-1928 | vergunning overgeschreven op D. A. Smits | |
W. Smit, Breede Hilledijk 86, Rotterdam | ||
21-9-1925 | Diergaardelaan-Bloemhof, 1 Auto-Traction (26) | |
(vergunning overgenomen van W. A. Ryhnen) | ||
1-12-1925 | vergunning gewijzigd in Coolsingel-Bloemhof | |
1-8-1929 | vergunning ingetrokken | |
D. A. Smits, Westvarkenoordscheweg 133a, Rotterdam | ||
3-8-1928 | Coolsingel-Bloemhof, 2 Graham Bros. (20) | |
(vergunning overgenomen van A. v.d. Sluys) | ||
1-7-1929 | vergunning ingetrokken | |
P. C. Stip, Beverstraat 13, Rotterdam | ||
15-10-1923 | Pompenburgsingel-Strevelsweg, 1 Ford, 16 pers. | |
28-3-1925 | vergunning ingetrokken | |
NV "T.RA.M." (Transportond. Rotterdamsche Auto-Omnibus Mij.), Coolschestraat 45a, Rotterdam, dir. A.D. Kegge | ||
17-10-1923 | Groote Markt-Groene Zoom, 1 Renault, 35 pers. | |
1-5-1925 | vergunning van F. Groeneveld overgenomen | |
1926 | Groote Markt-Groene Zoom, 4 Renaults (32-32-34-35) | |
1-7-1929 | vergunning ingetrokken | |
(opgericht door A. Kegge, J. P. Mastenbroek en G. Marges) | ||
NV Tresfon & Co., Heemraadssingel 117, Rotterdam (R.A.O.M.) | ||
19-2-1923 | Beukelsweg-Kral. Plaslaan, 8 Hansa-Lloyds, 20 pers. | |
25-9-1923 | gewijzigd in Spangen-Kral. Plaslaan | |
5-5-1924 | vergunning ingetrokken | |
J. W. Ulrich, Hoogstraat 76c, Rotterdam | ||
22-9-1923 | Oostplein-Spangen, 2 Fords, 16 pers. | |
4-8-1924 | vergunning ingetrokken | |
D. v.d. Ven, A. Schouten en M. J. Kelderman, (vanaf juni 1923 alleen D. v.d. Ven) | ||
21-6-1923 | Groote Markt-Groene Zoom | |
21-6-1923 | Groote Markt-Bloemhof | |
8-2-1924 | beide vergunningen ingetrokken | |
A. P. Verdoorn, Heer Janstraat 4, Rotterdam (A.S.C.) | ||
5-9-1923 | Boezemlaan-Spangen, 1 Ford, 16 pers. | |
1924 | gewijzigd in Rusthoflaan-Spangen | |
1925 | Rusthoflaan-Spangen, 1 Graham Bros. (20) | |
1-12-1929 | vergunning ingetrokken | |
J. Verhaar, Westpietermanstraat 24, Rotterdam | ||
5-4-1923 | Parallelweg-Dortsmondstraat, 2 Fords, 6 pers. | |
25-5-1923 | vergunning ingetrokken, enkele dagen gereden | |
21-12-1923 | Prinsenhoofd-Spangen, 1 Ford, 16 pers. | |
31-5-1926 | vergunning ingetrokken | |
C. Vermaas, Bas Jungeriusstraat 61 a, Rotterdam (A.S.C.) | ||
8-8-1923 | Diergaardelaan-Spangen, 1 Ford, 16 pers. | |
29-2-1924 | vergunning gewijzigd in Rusthoflaan-Spangen | |
1925 | Rusthoflaan-Spangen, 1 Graham Bros. (20) | |
1-12-1929 | vergunning ingetrokken | |
J. T. H. Versteeg, le Pij nackerstraat 96, Rotterdam | ||
10-10-1923 | Lischweg-Prinsenhoofd | |
15-12-1923 | gewijzigd in Lischweg-Bloemhof, 1 Miesse (23) | |
17-7-1924 | vergunning overgeschreven op mej. P. Boot | |
G. Vink, Prins Alexanderstraat 11, Rotterdam | ||
4-4-1923 | Groote Markt-Groene Zoom, 2 Fords, 6 pers. | |
1924 | Groote Markt-Groene Zoom, 1 Ford, 1 Horch (28), 1 Hansa-Lloyd (20) | |
1926 | Groote Markt-Groene Zoom, 3 Miesse (25) | |
1-7-1929 | vergunning ingetrokken | |
P. J. A. de Vos, Korte Hillestraat 34, Rotterdam | ||
29-11-1923 | Lusthofstraat-Spangen, 2 Fords, 16 pers. | |
1925 | Lusthofstraat-Spangen, 1 Bovy, 24 pers. | |
1926 | Lusthofstraat-Spangen, 2 Bovy's, waarvan 1 als reserve | |
1-12-1929 | vergunning ingetrokken | |
J. v.d. Werff, Eiberpad 10, Rotterdam | ||
1-8-1923 | Diergaardelaan-Bloemhof, 1 Ford, 16 pers. | |
14-5-1925 | vergunning ingetrokken | |
W. H. de Wit, Goudschestraat 112, Rotterdam | ||
10-10-1923 | Vredenoordlaan-Rietdijk, 2 Fords,16 pers. | |
29-4-1924 | vergunning ingetrokken | |
J. Wols, Rosestraat 300, Rotterdam (Ch.A.O.) | ||
15-10-1923 | Vredenoordlaan-Charloisse Kerksingel, 1 Ford (16) | |
1924 | Vredenoordlaan-Rietdijk | |
1925 | Vredenoordlaan-Rietdijk, 1 De Dion-Bouton, 20 pers. | |
1-8-1929 | vergunning ingetrokken | |
D. van't Woudt, Nassauhaven 34, Rotterdam | ||
12-7-1923 | Diergaardelaan-Groene Zoom, 1 Ford, 16 pers. | |
12-9-1924 | vergunning ingetrokken | |
P. Wuister, Hillevliet 546, Rotterdam | ||
1-8-1923 | Vredenoordplein-Bloemhof, 2 Fords, 16 pers. | |
1925 | Vredenoordplein-Bloemhof, 2 Renaults, 30 pers. | |
1-8-1929 | vergunning ingetrokken | |
A. van Wijnen, Wolphaertsstraat 74, Rotterdam | ||
26-2-1923 | Beursplein-Dreef, 1 Ford, 6 pers. | |
18-5-1923 | gewijzigd in Groote Markt-Groene Hilledijk, 1 Ford (16) en 2 Fords, 6 pers. | |
17-8-1923 | gewijzigd in Groote Markt-Groene Zoom, 2 Fords (16) | |
1925 | Groote Markt-Groene Zoom, 1 Mason, 1 Graham Bros. (20) | |
1-7-1929 | vergunning ingetrokken | |
5-4-1923 | Groote Markt-Oosthoek (Charl. Lagedijk) | |
17-8-1923 | vergunning ingetrokken, enkele dagen gereden | |
B. IJzendoorn, Nassauhaven 87a, Rotterdam | ||
8-6-1923 | Coolsingel-Oranjeboomstraat, 1 Renault | |
24-9-1923 | gewijzigd in Coolsingel-Bloemhof | |
18-12-1923 | weer gewijzigd in Coolsingel-Oranjeboomstraat, 2 Fords | |
18-9-1924 | vergunning overgeschreven op A. v.d. Sluys | |
J. Zonneveld, Nieuwe Binnenweg 333, Rotterdam | ||
11-2-1924 | Oostplein-Spangen, 1 Ford (16),1 Horch (28) | |
1925 | Oostplein-Spangen, 2 De Dion-Boutons (21) | |
1-12-1929 | vergunning ingetrokken | |
M. van Zwol, Kreek E-195, IJsselmonde | ||
15-11-1923 | Coolsingel-Rietdijk, 1 Ford, 16 pers. | |
1925 | Coolsingel-Rietdijk, 1 Berliet (19) | |
1-8-1929 | vergunning ingetrokken |
Welgeteld een periode van bijna 7 jaar waarin zich toch een wat chaotisch beeld ontwikkeld van het particuliere stadsvervoer. Bij bestudering van de lijst met vergunningen vallen een aantal zaken op.
Van de 118 ondernemingen die in 1923 of 1924 van start zijn gegaan, zijn er aan het einde van de rit in 1929 nog 25 overgebleven. In de eerste twee, drie jaren zijn er bijna 100 die het na enkele maanden tot ruim anderhalf jaar, of zelfs nog korter, voor gezien houden.
Vreemd is dat niet. Veel ondernemingen beschikten over één of twee bussen waardoor bij reparatie of onderhoud geen vervoer kon worden aangeboden. Bovendien was de concurrentie enorm.
Op verschillende trajecten waren op verschillende momenten meerdere aanbieders actief; Coolsingel-Bloemhof (3), Diergaardelaan-Bloemhof (3), Diergaardelaan-Groene Zoom (4), Groote Markt-Bloemhof (4), Groote Markt-Groene Zoom (4 tot 8), Kralingsche Plaslaan-Spangen (2 tot 4), Lusthofstraat-Spangen (2 tot 4), Oostplein-Spangen (3) en Rusthoflaan-Spangen (4). Het aanbod van passagiers varieerde ook. Op de noord-zuid trajecten was er veel vraag maar ook voldoende aanbod. Opvallend is dan dat een traject Rusthoflaan-Spangen, net als toen tramlijn 15 in 1967 uit Crooswijk verdween en buslijn 38 de taak overnam, het één van de drukste lijnen bleek te zijn.
Duidelijk is ook de concentratie van de knooppunten waarvandaan de bussen vertrokken. Locaties als de Coolsingel bij het Van Hogendorpsplein, de Diergaardelaan bij het station, een Pompenburgsingel en de Groote Markt (waar ook de autobussen naar buiten Rotterdam hun eindpunt hadden) lijken voor de hand te liggen. Anders is dat bij de Lischweg en de concentratie van lijnen die vanuit het gebied Vredenoordlaan/ Lusthofstraat/ Oostplein vertrokken.
In januari 1924 waren er al meer dan 250 autobussen in bedrijf waarvan ruim 150 T-Fords die elk 14 tot 16 personen konden vervoeren. Toch werden met enige regelmaat bekeuringen en waarschuwingen uitgedeeld omdat er teveel passagiers werden vervoerd.
Met 88 stadsdiensten en 24 buitenlijnen was het hoogtepunt wel bereikt.
voorkomen dat er lijnen moesten worden opgeheven en personeel moest worden ontslagen.

Het busstation aan de Groote Markt, 1923. Een Albion van de NV Jacatra Rotterdamse Omnibusdienst wacht op passagiers naar Vreewijk.
De R.E.T.M. zag de bezetting van de trams steeds verder teruglopen en kon alleen met gemeentelijke subsidie van 50.000, – gulden
Het gemeentebestuur zag in dat er zaken moesten veranderen, niet in de laatste plaats om de wildgroei te beteugelen maar ook om het aantal ongevallen met autobussen terug te dringen. De laatste drie maanden van 1923 vonden 186 ongevallen plaats waarbij autobussen waren betrokken.
Met zo’n 100.000 passagiers per week met tarieven die tussen de 15 en de 25 cent lagen, voor die tijd overigens toch nog een fors bedrag, was het zeker op de marktdagen, maandag en dinsdag een behoorlijke drukte in de stad.
In 1924 werden beperkende maatregelen genomen. Bussen moesten tenminste aan 20 personen plaats bieden, zij moesten van richtingborden worden voorzien en de wagenparken mochten niet verder worden uitgebreid. Toen in 1925 weer nieuw materiaal aangeschaft mocht worden werden bestaande T-Ford bussen vaak verzwaard en verlengd maar ook kwamen nieuwe merken op straat zoals Chevrolet, Dodge, GMC en R.E.O.
Eind 1925 waren er nog 35 stadsdiensten en 26 buitenlijnen in bedrijf met in totaal 170 autobussen.
Voor stadsdiensten werden al enige tijd geen vergunningen meer uitgegeven en door steeds meer beperkende maatregelen gaven ook steeds meer ondernemers op.
De situatie werd slechter en in 1926 werd er door een groot aantal ondernemers geklaagd bij de gemeenteraad zonder daar gehoor te vinden.
Meer diensten werden gestaakt, personeel werd ontslagen en de service verminderde, dit tot leed van de passagiers.
Op 15 oktober 1927 werd afscheid genomen van de R.E.T.M. en nam de Rotterdamsche Electrische Tram het stokje over. Het zou het einde betekenen van het particuliere stadsvervoer.
Op 29 maart 1928 werd besloten dat de RET zelf autobusdiensten zou gaan exploiteren en op 1 april 1929 kregen de eerste ondernemers de aanzegging dat hun vergunning zou worden ingetrokken, de rest volgde per 1 december 1929.
Vroom & Dreesman
De enige particuliere buslijn, dat wil zeggen een lijn die niet door een vervoersbedrijf werd geëxploiteerd, die daarna nog heeft gereden is wellicht de City-lijn van
Vroom & Dreesman geweest. Vanaf 5 januari 1977 heeft het warenhuis enige tijd een gratis busdienst onderhouden van het parkeerterrein aan de Hofdijk naar de ingang van het warenhuis aan het Rode Zand. Hiervoor werd een 28 persoons Steyr Citybus ingezet en elke middag werd tussen 13.00 uur en 17.30 uur om de tien minuten een rit gemaakt.
Nadat de gemeente Rotterdam het parkeerterrein voor woningbouw had bestemd, werd deze dienst na ruim een jaar weer opgeheven eb was ook deze activiteit verdwenen.
bron: 75 jaar Autobussen in Rotterdam, M. Wallast e.a.
Klik hier voor foto’s van bussen van particuliere vervoerders.
Klik hier voor foto’s van particuliere vervoerders in het stadsbeeld.
2 comments for “Particulier stadsvervoer”