Railatlas van Rotterdam

2.1 STATIONSPLEIN e.o
Station DP

Het eerste station Delftsche Poort (kortweg station DP) werd in 1847 geopend bij de voltooiing van de spoorlijn Amsterdam – Rotterdam en lag ongeveer ter hoogte van de huidige Delftsestraat In 1868 werd besloten een spoorwegviaduct (het Luchtspoor) door de stad te bouwen voor de verbinding met Dordrecht. De ligging van het station Delftsche Poort bleek echter niet te combineren met het aan te leggen viaduct, waarna een nieuw station DP iets ten noordwesten van het bestaande station werd gebouwd. Dit station werd opgeleverd in 1877 en net als het eerste door de Rotterdammers aangeduid als “DP”.

Door het bombardement van 14 mei 1940 raakte het stationsgebouw ernstig beschadigd. In 1941 maakte architect Sybold van Ravesteyn de eerste ontwerpen voor een nieuw Centraal Station. Het duurde echter nog tot 1957 voor het nieuwe station werd geopend. In 2008 werd ook dit station weer gesloopt om plaats te maken voor een geheel nieuw station, dat mede door de aanleg van de Hoge Snelheidslijn (HSL) in staat moest zijn om in de toekomst veel grotere reizigersstromen te kunnen verwerken.

Eerst in 1880 verscheen op het Stationsplein één van de Rotterdamse paardentramlijnen, terwijl in 1906 de elektrische tram daar verscheen. Op het Stationsplein was voor het station een ellipsvormige tramlus aangelegd, die bereikbaar was vanaf de Stationsweg en vanaf de Kruisstraat.
In 1923 werd de sporensituatie iets aangepast, waarna in 1930 een geheel vernieuwd Stationsplein tot stand kwam, waarbij vanaf de Stationsweg in twee richtingen kon worden rondgereden. Bovendien waren (‘met de klok mee’) twee opstelsporen aanwezig voor tramlijnen van/naar de Stationsweg. Omdat het Stationsplein tijdens de ombouw tijdelijk onbereikbaar was voor trams werden de sporen op de Stationsweg tijdelijk vervangen door hulpsporen via de Diergaardelaan.
Vóór de Tweede Wereldoorlog was het gebied begrensd door het station DP, de Kruisstraat en de Kruiskade, het domein van de Rotterdamsche Diergaarde. In de dertiger jaren bestond er een plan voor de aanleg van een directe tramverbinding tussen de Beukelsdijk en het Stationsplein. Deze verbinding was gedacht op de grens van de diergaarde en het spoorwegemplacement, waarbij vanwege de beperkte ruimte de S-bocht aan de zijde van het Stationsplein enkelsporig zou moeten worden uitgevoerd. Tot realisering is het nooit gekomen. In 1939 volgde echter een realistischer plan, dat mogelijk was door de voorgenomen verplaatsing van de diergaarde naar de nieuwe wijk Blijdorp. Dit plan ging uit van een doortrekking van de Diergaardelaan over het terrein van de (voormalige) diergaarde, welke doortrekking na de oorlog als het Weena zou worden gerealiseerd. In datzelfde plan was ook het tracé via de Kruiskade en de Kruisstraat vervangen door een tracé via het huidige Kruisplein in het verlengde van de Mauritsweg. Uiteraard ging dit plan wel uit van de toentertijd nog bestaande situatie rond het station DP. Maar ook dit plan zou (althans in deze vorm) niet worden verwezenlijkt, omdat het bombardement van 14 mei 1940 een groot deel van de omgeving van het station verwoestte.

Nog tijdens de oorlog werd de situatie rond het station DP aangepast aan de door het bombardement veranderde omgeving. Vanaf de Mauritsweg, resp. de West-Kruiskade werd via de Kruiskade en een nieuw aangelegde Kruisstraat naar het Stationsplein gereden, waar nieuwe opstel en omloopsporen waren aangelegd. Deze nieuwe Kruisstraat, aanvankelijk nog aangeduid als Straat 296, lag oostelijker dan de oude, ongeveer op de plaats waar nu de Karel Doormanstraat en het gebouwencomplex Delftse Poort zijn gesitueerd. De tramsporen via de Kruiskade tussen deze Kruisstraat en de Coolsingel kwamen te vervallen.

Vanaf het nieuw aangelegde Hofplein dat in 1951 gereed kwam volgden de tramsporen eerst een kort stukje van het eveneens nieuw aangelegde Weena, alvorens af te buigen in de richting van het nieuwe en grotere Stationsplein, dat met een extra keerlus, opstelsporen en verbindingsbogen een heus tramknooppunt was geworden.

Ondanks de benaming station D.P. werd dit station door de RET(M) meestal Centraal Station genoemd, zoals ook op de koersborden en richtingfilms op de trams te lezen was. Er zijn slechts enkele richtingfilms bekend met de aanduiding ‘station D.P.

Motorrijtuig 447, lijn 12, Coolsingel, 9-1933